Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ πιο αποτελεσματικών κανόνων για τις συνδυασμένες άδειες εργασίας και διαμονής στην ΕΕ για υπηκόους τρίτων χωρών.
Η επικαιροποίηση της οδηγίας για την ενιαία άδεια (Οδηγία 2011/98/ΕΕ ) που εγκρίθηκε το 2011 και με την οποία θεσπίστηκε ενιαία διοικητική διαδικασία για τη χορήγηση άδειας σε υπηκόους τρίτων χωρών που επιθυμούν να ζήσουν και να εργαστούν σε χώρα της ΕΕ, αλλά και κοινή δέσμη δικαιωμάτων για τους εργαζομένους τρίτων χωρών, εγκρίθηκε με 465 ψήφους υπέρ, 122 κατά και 27 αποχές.
Γρηγορότερες αποφάσεις σχετικά με τις αιτήσεις
Στις διαπραγματεύσεις, οι ευρωβουλευτές κατάφεραν να καθορίσουν ένα ανώτατο όριο 90 ημερών για τη λήψη απόφασης σχετικά με τις αιτήσεις για ενιαία άδεια, διάστημα σημαντικά συντομότερο σε σύγκριση με το υφιστάμενο όριο των τεσσάρων μηνών. Οι διαδικασίες για ιδιαίτερα πολύπλοκους φακέλους ενδέχεται να λάβουν παράταση 30 ημερών και ο χρόνος για την έκδοση θεώρησης, εάν είναι απαραίτητο, δεν περιλαμβάνεται στο όριο αυτό. Νέοι κανόνες θα εισαγάγουν τη δυνατότητα για τον κάτοχο έγκυρης άδειας διαμονής να υποβάλει αίτηση για ενιαία άδεια ακόμα και αν βρίσκεται ήδη στην ΕΕ, ώστε ένα πρόσωπο που διαμένει νόμιμα στην Ένωση να μπορεί να ζητήσει να αλλάξει το νομικό καθεστώς του χωρίς να χρειάζεται να επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του.
Αλλαγή εργοδότη
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι κάτοχοι ενιαίας άδειας θα έχουν το δικαίωμα να αλλάξουν εργοδότη, επάγγελμα και τομέα εργασίας. Οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν στις διαπραγματεύσεις ότι για αυτό θα αρκεί μια απλή κοινοποίηση από τον νέο εργοδότη. Οι εθνικές αρχές θα έχουν στη διάθεσή τους 45 ημέρες για να αντιταχθούν στην αλλαγή. Το Κοινοβούλιο περιόρισε επίσης τους όρους υπό τους οποίους η άδεια αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για δοκιμαστικά στην αγορά εργασίας.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα έχουν τη δυνατότητα να απαιτήσουν αρχική περίοδο έως έξι μηνών κατά τη διάρκεια της οποίας δεν θα είναι δυνατή η αλλαγή εργοδότη. Ωστόσο, μια αλλαγή κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα εξακολουθούσε να είναι δυνατή εάν ο εργοδότης παραβιάσει σοβαρά τη σύμβαση εργασίας, για παράδειγμα επιβάλλοντας ιδιαίτερα καταχρηστικές συνθήκες εργασίας.
Ανεργία
Εάν ένας κάτοχος ενιαίας άδειας είναι άνεργος, θα έχει στη διάθεσή του έως και τρεις μήνες (ή έξι εάν είχε την άδεια για περισσότερα από δύο χρόνια) για να βρει άλλη θέση εργασίας πριν από την ανάκληση της άδειας, αντί για δύο μήνες όπως προβλέπουν οι ισχύοντες κανόνες. Κάθε κράτος μέλος μπορεί να προσφέρει εάν το επιθυμεί μεγαλύτερη περίοδο.
Εάν ένας εργαζόμενος έχει βιώσει ιδιαίτερα εκμεταλλευτικές συνθήκες εργασίας, τα κράτη μέλη θα παρατείνουν κατά τρεις μήνες την περίοδο ανεργίας, κατά τη διάρκεια της οποίας θα εξακολουθεί να ισχύει η ενιαία άδεια. Εάν ένας κάτοχος ενιαίας άδειας είναι άνεργος για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών, τα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν αποδεικτικά στοιχεία ότι διαθέτει επαρκείς πόρους για να ζήσει χωρίς να χρησιμοποιήσει το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής Javier Moreno Sanchez (Σοσιαλιστές, Ισπανία) δήλωσε: «Η νόμιμη μετανάστευση είναι το καλύτερο μέσο για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης και των διακινητών. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις παράτυπες ροές, να προωθήσουμε τη συνοχή μεταξύ των διαφόρων μέσων νόμιμης μετανάστευσης και να διευκολύνουμε την ένταξη των αλλοδαπών εργαζομένων. Η αναθεώρηση της οδηγίας για την ενιαία άδεια θα στηρίξει τους εργαζομένους από τρίτες χώρες να φτάσουν στην Ευρώπη με ασφάλεια και τις ευρωπαϊκές εταιρείες να βρουν τους εργαζομένους που χρειάζονται. Ταυτόχρονα, θα αποφύγουμε και θα αποτρέψουμε την εργασιακή εκμετάλλευση, ενισχύοντας τα δικαιώματα των εργαζομένων και προστατεύοντάς τους αποτελεσματικότερα από τις καταχρήσεις.»
Επόμενα βήματα
Οι νέοι κανόνες πρέπει τώρα να εγκριθούν επίσημα από το Συμβούλιο. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της οδηγίας για να εισαγάγουν τις αλλαγές στην εθνική τους νομοθεσία. Η νομοθεσία αυτή δεν εφαρμόζεται στη Δανία και την Ιρλανδία.